GÖMÜLÜ FİNANS NEDİR?

Tuğba Atamtürk

Scala Yayıncılık Pazarlama Direktörü

Bazı sektör uzmanları FinTek’in 1950’lerde Fresno, Kaliforniya’da 60.000 müşteriye ilk kredi kartları gönderildiğinde başladığını söylüyor. Diğerleri ATM’lerin 1970’lerde yaygın olarak kullanılmaya başlamasını bir başlangıç olarak görüyor. Bazıları ise çok daha geçmişe, 19. yüzyılda finansal emirlerin iletimi için kullanılan telgraf sistemlerine kadar götürüyor bunu. İhtiyaç duyulan finansal araçlar arttıkça FinTek de hızla gelişti ve şimdilerde finansal araçlara erişim uzun yıllardır resmiyette piyasayı domine eden bankacılık sisteminden çıkıyor; daha küçük parçalara bölünerek erişimi daha kolay, ihtiyaçlara cevap vermede daha hızlı ve çok seçenekli hale geliyor.

Gömülü finans devrimi temelde toplumun işleyişini sürdüren kesintisiz para hareketleriyle ilgili. Bu hareketleri yavaşlatan durumlar giderek yok oluyor. Basit işlemler için bir banka şubesinde sırada beklemek zorunda değiliz artık. İşlemlerimizin tamamını veya büyük bir kısmını evinizin rahatlığında telefonumuzdan veya bilgisayarımızdan yapabiliyoruz. Güzel haber ise bu işlemler giderek daha da kolaylaşıyor. Paramız -veya daha doğrusu paramıza erişimimiz– her yerde. Bu, gerçek tüketici ihtiyacından güç alan ve teknoloji tarafından etkinleştirilen doğal bir evrimdir.

Her gün karşılaştığımız şirketler bize tam da ihtiyaç duyduğumuz anda finansal hizmetler sunabiliyor ve çoğu zaman başka bir şey yapmamıza gerek kalmıyor, sadece kabul etmemiz yeterli oluyor. Veriler tarafından bilgilendirilen ve makine öğrenimi tarafından desteklenen hizmetler bizim için optimize ediliyor ve dakikalar içinde, hatta bazen saniyeler içinde hazır hale geliyor. Buna “gömülü finans” diyoruz çünkü burada finans başka bir bağlama gömülüdür -ödeme hattı, bir mobil uygulama vb. Tüketici perspektifinden bakıldığında, bu durum “görünmez ödemeler” veya “görünmez finans” olarak özetlenebilir, çünkü temel hedef, finansal işlemin görünmez hissettirecek kadar doğal bir şekilde yaptığınız işe entegre olmasıdır.

Gömülü finans, finansal teklifleri finansal olmayan ürün ve hizmetlere entegre ederek bunları tüketiciler ve işletmeler için daha erişilebilir ve kullanışlı hale getirir. Tüketicilerin veya işletmelerin gömülü finansın “dağıtıcısı” olarak adlandırılan dijital platformun operatörüyle sık sık dijital etkileşimde bulunduğu herhangi bir ortamda ortaya çıkabilir. PayPal gibi e-ticaret platformlarına entegre edilmiş ödeme seçenekleri veya seyahat rezervasyon platformlarındaki sigorta seçenekleri buna örnek olarak verilebilir. Yani, gömülü finans, ayrı finansal hizmetler kullanma ihtiyacını ortadan kaldırarak kullanıcıların zaten bulundukları yerde finansal etkileşimler sağlayabilmesini amaçlar. Bu, tüketicilerin geleneksel bankacılık kuruluşlarına başvurmak zorunda kalmadan ödemeleri, transferleri, kredileri, yatırımları ve diğer işlemleri doğrudan genellikle kullandıkları platformlar içinde yapabilecekleri anlamına gelir.

Gömülü finansı arz eden öncelikli işletme türleri; perakendeciler, ticari yazılım firmaları, çevrimiçi pazar yerleri, platformlar, telekom şirketleri ve orijinal ekipman üreticileridir. Bu kapsamda tasarruf ve ödeme seçeneklerinden kredi sigorta hizmetlerine kadar birçok ürün mevcut. Gömülü finans finansal olmayan kuruluşların; bir banka ile ortaklık kurarak, altyapıyı kendileri oluşturmak için yatırım yapmak ve bir finansal kurum olarak faaliyet göstermek için gerekli lisansları almak zorunda kalmadan yeni ürünleri hızlı bir şekilde dağıtmalarına olanak tanıdı. 2028 yılına kadar 180 milyar avroya ulaşacağı beklenen Gömülü Finans piyasası, ilgili tüm paydaşlar için büyük bir potansiyele sahip. Özellikle finansal olmayan hizmet şirketleri için dönüşüm ve elde tutma oranlarını artırabilir, ortalama sepet değerini yükseltebilir ve ek gelir akışları oluşturabilir.

Gömülü finans; finans sektöründeki dijitalleşme hızı, düzenlemeler ve standart uygulama programlama arayüzlerinin eksikliği gibi çeşitli nedenlerle henüz tam olarak yükselişe geçmedi. Ama bu alanda her gün yeni gelişmelerin haberlerini alıyoruz. Son yıllarda tüm dünyada merkez bankaları blokzincir temelli kendi dijital paralarını çıkarmak için çalışmalarına hız verdiler. Dağıtık defter teknolojilerinin ödemeler ekosistemlerinde kullanımı ve anlık ödeme sistemleri ile entegrasyonu konularında bankalar kadar finansal teknoloji firmalarıyla da ortak çalışmalar yürütülüyor. Merkez bankası dijital paralarıyla birlikte kişiler arası direkt para transferlerine olanak sağlanmış olacak; yani artık bir bankanın aracılığına da gerek kalmayacak. Bankaların bir başka işlevi olan finansman sağlanmada ise yine gelişen Gömülü Finans öne çıkacaktır. Bankacılık sistemi ve bankalar bugünkü haliyle yeni sistemde var olamayacak ve dönüşecektir. Çünkü çok yakın zamanda finansal hayatlarımıza yönelik vizyonumuz tamamen değişecek.

Finansal hizmetler ve teknolojinin örtüşen dünyasında, muazzam bir değişimin ortasındayız. Hâlihazırda on yıl önce saatler sürecek bir işlemi tek bir tıkla yapabildiğimiz bir dünyada yaşıyoruz. Bu, finansal işlemler yapamayacağımız bir döneme kadar böyle devam edecek. Sonrasında ise bu işlemler, bizim belirlediğimiz parametrelerle bizim yerimize yapılacak ve muhtemelen, umduğumuzdan daha ideal bir şekilde anında gerçekleşecek. Bu mümkün olacak çünkü finansal hizmetler, müşterilerin konforunu en üst düzeye çıkaran ve aynı zamanda bunları sağlamak için bir araya gelen şirketlere fayda sağlayan sonsuz çeşitlilikte noktalar aracılığıyla dağıtılacak.

Dünyanın birçok alanda olduğu gibi Gömülü Finans’ta da hedefi 2030. Finansal hayatlarımızın tamamen günlük hayatımıza gömülü bir hâle gelmesiyle 2030’da finansal faaliyet artık yaptığımız bir şey bile olmayacak, yalnızca var olacak; tabii bizim onayımızla.

Kaynakça:

Embedded Finance: When Payments Become An Experıence / Scarlett Sieber- Sophie Guibaud /

Wiley – 2022

Embedded finance: Disrupting the value chain for financial services / Sebastian Maus https://www.rolandberger.com/en/Insights/Publications/Embedded-finance-Disrupting-the-value-chain-for-financial-services.html

Embedded Finance vs. Banking as a Service: What’s the Difference? https://www.blochq.io/blog/embedded-finance-vs-banking-as-a-service-whats-the-difference

Dijital Türk Lirası Kullanımına İlişkin Basın Duyurusu https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/DuyurularDijital%20T%C3%BCrk%20Liras%C4%B1%20Kullan%C4%B1m%C4%B1na%20%C4%B0li%C5%9Fkin%20Bas%C4%B1n%20DuyurusuBasin/2022/DUY2022-55

Gömülü Finans (Embedded Finance) / Yavuz Akbulak https://legal.com.tr/blog/genel/gomulu-finans-embedded-finance/